Bất chấp những tăng cường về cảnh báo, chế tài, hay luật pháp, gian lận qua thư rác không chỉ tiếp tục mà còn đang bùng nổ. Đồng thời, chẳng có gì để tin là UBCK Mỹ có thể ngăn chặn.
Bộ phận chống “thư gian lận” của UBCK Mỹ đã xác định 35 cổ phiếu tăng giá nhờ những chiến dịch thư rác, theo lời Giám đốc Văn phòng Chế tài của UBCK Mỹ. Thư rác về CK đơn giản là một hình thức công nghệ cao của thủ thuật dìm giá và thổi giá: Những kẻ cổ động gửi đồng loạt hàng triệu email quảng bá về những cổ phiếu “không thể bỏ qua”. Khi có nhiều người cả tin mua vào, giá cổ phiếu tăng lên. Những kẻ tuyên truyền sẽ bán cổ phiếu của mình ở cao điểm của quả bong bóng.
Theo các chuyên gia CK, việc UBCK tạm ngưng giao dịch của 35 cổ phiếu là điều muộn màng. âng Patrick Peterson, Phó Chủ tịch phục trách công nghệ của công ty Ironport chuyên về bảo mật email cho biết “Mọi người trong ngành công nghệ cao đã mất kiên nhẫn trong khi chờ đợi phản ứng nào đó của UBCK”.
Thư rác đã tồn tại suốt lịch sử của email và Web, nhưng đã trở nên cực kỳ tệ hại trong mấy năm qua. Theo số liệu của công ty Postini chuyên về bảo mật thông tin, số thư rác về chứng khoán đã tăng 120% trong sáu tháng qua. Chủ đề chứng khoán, theo đại học MIT công bố, trước đây hai năm chỉ chiếm không đầy 1% trong tổng số thư rác, đến nay đã lên đến 20%. UBCK Mỹ ước tính mỗi tuần có đến 100 triệu thư rác về CK được gửi đi.
Hiện tại, đừng hy vọng thư rác sẽ giảm. Những kẻ gửi thư rác đã biết phát huy những lợi thế về công nghệ. Trước đây họ gửi thư rác từ một máy tính, do vậy những hệ thống lọc thư rác dễ dàng phát hiện và chặn lại. Ngày nay, họ chuyển sang dùng một mạng lưới các máy tính liên kết với nhau (gọi là botnet). Băng thông rộng cũng giúp họ có thể gửi hàng tỉ thư và gửi chữ viết dưới dạng hình ảnh.
Những thư rác dùng hình ảnh (gọi là image spam) đọc không khác gì những thư rác thông thường, nhưng lách qua được những hệ thống lọc thư do những hầu hết hệ thống này chỉ lọc chữ mà không lọc được hình ảnh. Phó Chủ tịch của công ty Postini, ông Daniel Druker cho biết “Không chỉ ngày càng nhiều thư rác mà ngày càng có nhiều thư lọt qua được hệ thống lọc.”
Một lý do nữa để thấy thư rác sẽ không giảm: chúng thật sự có tác dụng. Hàng triệu nhà đầu tư không chỉ đọc thư rác mà còn đầu tư theo đó. Một nghiên cứu năm 2006 của Giáo sư tài chính Laura Frieder (Đại học Purdue) và Giáo sư luật Jonathan Zittrain (Viện nghiên cứu Internet, Đại học Oxford) kết luận: thư rác về chứng khoán có tác động đến thị trường. Hai nhà nghiên cứu xem xét các nhà đầu tư mua những cổ phiếu được đánh bóng và bán đi khi chiến dịch thư rác kết thúc, bình quân thua lỗ 5.5%. Còn những kẻ phát động thư rác đã chủ động mua cổ phiếu trước đó và bán ra trong chiến dịch gửi thư, họ kiếm lời bình quân 5,79%.
Hiệp hội Môi giới Chứng khoán Mỹ cũng thường xuyên cảnh báo những nhà đầu tư chỉ biết nghe theo thư khuyến khích. “Giống như bạn nhìn thấy tờ giấy bạc trong ngõ tối, chạy vào nhặt thì bị đập vào đầu.” Đó là cách so sánh của Cromwell Coulson, Giám đốc công ty Pink Sheets chuyên cung cấp dịch vụ tài chính và mạng thông tin về giá cổ phiếu OTC.
Coulson cũng cho biết khi công ty của ông xác định được một cổ phiếu bị khiếu nại về thư rác, công ty sẽ ngưng các giao dịch của chứng khoán đó. Đối với 35 cổ phiếu bị UBCK tạm ngưng giao dịch, ngay cả khi hết thời hạn 10 ngày tạm ngưng, ông cũng không chấp nhận cho quay trở lại trang web của công ty. “Những cổ phiếu này sẽ bị đánh dấu với ký hiệu đầu lâu và xương chéo”.
Từ tháng 4/2006, công ty Pink Sheets đã đề xuất lên UBCK Mỹ một luật mới, qui định những người gửi thư cổ động cho chứng khoán phải ghi rõ danh tính, nguồn tài trợ, và mối quan hệ với các công ty. Coulson cho biết “Bản thân cổ động không có gì sai, vấn đề lớn là những kẻ cổ động để sau đó bán tháo cổ phiếu.”
Lợi nhuận nhờ thư rác rất cao. Thông tin của UBCK Mỹ cho thấy, ngày 15/12/2006 cổ phiếu của công ty Apparel Manufacturing Associates chỉ có giá 6 cents. Sau chiến dịch thư rác kéo dài 4 ngày, giá vọt lên 45 cents. Đến ngày 17/12/2006, giá tụt xuống còn 10 cents.
Tương tự, giá cổ phiếu của công ty Goldmark Industries chỉ là 17 cents ngày 19/12/2006, sau một tuần thư rác, đã tăng lên 35 cents. Đến ngày 9/1/2007, giá tụt xuống còn 15 cents. Theo ông Mark Schonfeld, giám đốc một văn phòng khu vực của UBCK Mỹ, chỉ riêng với 35 cổ phiếu đang bị tạm ngưng vì thư rác, điều tra sơ bộ cho thấy các nhà đầu tư đã thua lỗ hàng chục triệu đô la.
Những gì vẫn đang đổ vào hộp thư của mọi người là bằng chứng cho thấy khả năng giới hạn của UBCK. Ngay trong ngày 8/3 - là ngày UBCK thông báo tạm ngưng 35 cổ phiếu vi phạm - các thư rác vẫn cổ động cho các công ty nhỏ, ví dụ như cổ phiếu của NutriOne, Las Vegas Central Reservations, hay Cambridge Resources. Các nhà đầu tư nhận được những từ ngữ khuyến khích như “hãy như diều hâu theo mồi” hay “bảo đảm lợi nhuận 500%”.
-
Bùi Văn (theo MIT Technology Review, Forbes)
Bình luận của Trịnh Văn Thuỳ:
UBCK Mỹ ước tính mỗi tuần có đến 100 triệu thư rác về CK được gửi đi. còn ở Việt Nam mỗi tuần có 0 thư rác vê CK được gửi đi phải chăng điều này lý giải rằng "Nền Kinh tế Việt Nam chưa được công nhận là nền kinh tế thị trường - thương mại điện tử Việt Nam vẫn chỉ loay hoay tìm cách tồn tại"
Sự phát triển của "thư rác" phản ảnh thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin, trình độ phát triển cao của doanh nghiệp và một điều đáng buồn là "thư rác Việt Nam đang phát triển "thụt lùi"".
Rất nhiều doanh nghiệp và cá nhân đang rao bán phần mềm gửi mail cùng danh sách email Việt Nam với một công nghệ hết sức đơn giản là mua của công ty chúng tôi sau đó bán lại thì thử hỏi "Sự tôn trọng bản quyền đối với trí tuệ của người khác hết sức yếu kém như vậy thì làm sao họ có thể lớn được mà công ty chúng tôi cũng làm sao có thể phát triển để đem đến những sản phẩm ngày càng tốt hơn cho khách hàng".
"Thư rác" phát triển rầm rộ tại Mỹ đem lại những hiệu quả tích cực thì tại sao Việt Nam lại cứ cố tình phủ nhận nó. Tai sao những tờ báo điện tử hàng đầu Việt Nam vẫn còn kỳ thị về công cụ quảng cáo này với những từ "những kẻ gửi thư rác, bọn tội phạm, lừa đảo trực tuyến..." Họ sợ rằng không còn công ty nào đặt banner lên trang web của họ hay sao??? thật buồn cười
